Bóng đè là gì? Tại sao bị bóng đè
Trong giấc ngủ bạn trải qua tình trạng bất an như có người đè lên mình mà không đậy được đó chính là bóng đè. Cùng chuyên mục tâm linh tìm hiểu về hiện tượng bóng đè và tại sao bị bóng đè qua bài viết này.
Bóng đè là gì? Dấu hiệu khi bị bóng đè
Bóng đè hay ma đè là chứng liệt thân khi ngủ (sleep paralysis) xảy ra khi cơ thể chuyển giao giữa các giai đoạn thức và ngủ. Đây là hiện tượng rối loạn giấc ngủ không gây nên những tổn thương thực thể.
Có những người đang ngủ thì chợt thức giấc và nhận ra mình đang ngừng thở, người tê cứng, như bị ai trói chặt, không thể nhúc nhích được, như có vật gì rất nặng đè lên người. Mặc dù cố gắng để thức dậy, thoát ra khỏi cảm giác ấy nhưng chân tay vẫn không cử động.
Trong lúc hoảng sợ muốn gọi người bên cạnh lay giúp để thoát khỏi trạng thái đó nhưng chỉ có thể phát ra những tiếng ư ơ không rõ ràng. Thường phải mất một khoảng thời gian lâu sau đó mới trở lại bình thường được.
Theo khảo sát của ngành tâm thần học, khoảng hơn 10 – 40% dân số thế giới ít nhất một lần đã từng bị bóng đè.
Dấu hiệu khi bị bóng đè
Dấu hiệu chính bạn sẽ trải qua khi bị bóng đè là vẫn nhận thức được môi trường xung quanh nhưng tạm thời không thể di chuyển hoặc nói chuyện được. Điều này có thể xảy ra khi bạn thức dậy hoặc đi ngủ và cảm thấy các dấu hiệu sau đây:
– Đổ mồ hôi
– Không thể hít thở sâu
– Cảm thấy sợ hãi cực độ
– Đau nhức đầu hay toàn thân
– Cảm giác như ngực bị thắt lại
– Không thể mở mắt (trong nhiều trường hợp)
– Tưởng tượng thấy có ai đó trong phòng và muốn làm hại mình
Thời gian bị bóng đè sẽ kéo dài không lâu, chỉ từ vài giây đến vài phút. Tuy nhiên, sau đó bạn vẫn sẽ có cảm giác bất an, lo lắng quá mức và khó đi ngủ lại.
Nguyên nhân bị bóng đè
Nguyên nhân bị bóng đè theo tâm linh
Theo quan niệm tâm linh, mỗi con người đều có hai thành tố: phần Thực thể (phần vật chất nhìn thấy bằng sắc tướng) và phần Tâm thể (phần vật chất vô hình không nhìn thấy bằng mắt thường). Trong phần Tâm thể có ba hình thái là Hồn, Vía và Phách.
Thể Vía và thể Phách như một cái khung bao quanh cơ thể sinh học. Thể Vía có mỗi quan hệ mật thiết với sự cảm nhận của 6 giác quan. Đó cũng chính là lí do tại sao người ta lại cho rằng những người yếu bóng vía lại thường hay bị hiện tượng này.
Phong thủy cũng là một trong những yếu tố gây nên hiện tượng bị bóng đè thường xuyên. Hướng nhà không tốt cũng dễ bị bóng đè khi ngủ. Như cổng chính hoặc cửa nhà đối diện với ngã 3 ngã 4 tạo thành đường thẳng đâm vào nhà.
Khi đó sóng bức xạ hay tia hồng ngoại của người và các loại xe ngoài đường sẽ chiếu thẳng vào nhà, gây cho cơ thể chúng ta có cảm giác ngột ngạt, khó chịu. Người lúc nào cũng trong trạng thái chóng mặt, lâng lâng. Điều đó ảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ, dễ xảy ra hiện tượng mê sảng, mệt mỏi khi ngủ.
Nguyên nhân của hiện tượng theo khoa học
Có rất nhiều nguyên nhân khiến bóng đè xảy ra. Nguyên nhân chủ yếu là do căng thẳng tâm lý, lo lắng hay stress do sức ép từ công việc, do đảo lộn chu trình của giấc ngủ, những yếu tố tâm lý này kích thích lên vỏ não, gây ra hiện tượng bóng đè. Do tư thế nằm ngủ, người để tay lên ngực khi ngủ sẽ gây khó khăn cho việc thở và dễ bị bóng đè. Cà phê và rượu cũng là tác nhân gây nên bóng đè. Cũng có khi bóng đè là dấu hiệu của một số bệnh tim mạch, nhưng những trường hợp này chiếm rất ít.
Các trạng thái của hiện tượng bị bóng đè khi ngủ
Ảo giác thăng bằng
Những người bị bóng đè dạng này sẽ thấy như mình vừa bị bước hụt, mất thăng bằng và rơi xuống vực sâu hoặc bị ngã từ trên những tòa nhà cao tầng xuống với một tốc độ chóng mặt nhưng không bao giờ thấy mình chạm đáy.
Khi tỉnh dậy, bạn vẫn còn nguyên cảm giác quay cuồng, vã mồ hôi, chân tay co quắp và thở gấp với cảm giác y như thật và phải mất vài phút mới có thể trấn tĩnh lại được.
Hiện tượng bóng đè khi ngủ trưa mà rơi vào ảo giác thăng bằng sẽ thường gặp ở những người có liên quan đến chứng rối loạn tiền đình.
Ảo giác thực thể
Đây là dạng ảo giác bóng đè phổ biến nhất, phần lớn thường xuất hiện khoảng gần cuối giấc ngủ. Cảm giác được mô tả lại là dường như có một ai đó hoặc một vật nào đó đè nặng lên vùng ngực, bụng khiến họ như tê dại, không thở được.
Đến khi thiếu oxy lên não những người gặp hiện tượng bóng đè khi ngủ trưa mới giật mình tỉnh dậy sau khi đã cố vùng vẫy thoát ra. Khi thức giấc, phần lớn sẽ thấy mình đang thở hổn hển, ra nhiều mồ hôi.
Ảo giác đột nhập
Những người bị bóng đè dạng này, họ thấy mình ngủ mà lại mở mắt và nhìn thấy những người lạ vào phòng, đi xung quanh hoặc ngồi ngay lên giường ngủ.
Hình ảnh đấy cứ chập chờn, lúc ẩn, lúc hiện không rõ hình hài gây ra cảm giác sợ hãi đến mức cơ thể tê cứng, khó thở. Lúc tỉnh dậy toàn thân mỏi nhừ, đó là kết quả của những cơn co cơ.
Bóng đè có phải ma không?
Bóng đè đã có từ vài nghìn năm trước đây. Nhưng thời đó người ta nghĩ rằng bị bóng đè là hiện tượng tâm linh huyền bí, do thần thánh hoặc ma quỷ gây ra. Khi y học phát triển và hiện tượng bóng đè được các nhà tâm thần học lí giải.
Cuối cùng các khảo sát về hoạt động của hệ thần kinh đã kết luận rằng đây là hệ quả của sự rối loạn giấc ngủ mà nguyên nhân là khả năng điều tiết vòng tuần hoàn của não bộ bị đứt quãng. Khi đi vào trạng thái ngủ sâu, rồi tỉnh dậy sau đó nhưng vẫn ở trong trạng thái lơ mơ. Từ đó, chu kỳ giấc ngủ lại được lặp lại. Đây chính là lúc xảy ra hiện tượng bóng đè hay ác mộng.
Khoảng 40% người trên thế giới từng trải cảm giác bóng đè trong giấc ngủ. Những cảm giác ma quỷ, sợ hãi, khó chịu đó ám ảnh không ít người ở mọi nền văn hóa. Người thì cho rằng mình bị yêu tinh nữ hớp hồn, người thì nghĩ rằng mình nhìn thấy ma.
Bị bóng đè có nguy hiểm không?
Tình trạng bị bóng đè thường sẽ đi kèm với các rối loạn giấc ngủ khác, trong đó có chứng ngủ rũ. Đây là một dạng rối loạn thần kinh ảnh hưởng đến sự kiểm soát giấc ngủ và sự tỉnh táo, khiến bạn thường bị buồn ngủ quá mức vào ban ngày và không thể kiểm soát được cơn buồn ngủ.
Hiện tượng này thường không nguy hiểm nhưng sẽ gây cho bạn cảm giác hoang mang và sợ hãi. Nhiều người bị bóng đè có thể chỉ 1 – 2 lần trong đời, trong khi một số người sẽ trải qua hiện tượng này khoảng vài lần trong một tháng hoặc có thể thường xuyên hơn.
Cách điều trị và phòng chống bóng đè
Khi bị bóng đè nên làm gì?
Khi bị bóng đè, bạn hẳn sẽ thấy vô cùng sợ hãi và hoang mang. Khi ấy, hãy nhớ đến một vài lưu ý sau để nhanh chóng trở lại trạng thái bình thường.
Tập trung vào hơi thở: Khi bị hiện tượng này mà bạn càng hoảng loạn thì sẽ càng làm tăng áp lực lên ngực, khiến việc giữ hơi thở đều trở nên khó khăn hơn. Thế nên, bạn cần tập trung vào hơi thở để giữ bình tĩnh cho đến khi tình trạng này kết thúc.
Chuyển động nhẹ: Các cử động nhỏ như nắm hờ bàn tay hay co ngón chân sẽ không quá khó khăn. Bạn cũng hãy cố gắng cử động cơ mặt bằng cách nhăn mặt, mím môi để nhanh thoát khỏi cảm giác bóng đè.
Cố nói chuyện: Có thể lúc bị bóng đè, cổ họng bạn đã tê cứng nhưng hãy cố gắng tập trung hết sức để nói ra một điều gì đó. Nếu không, hãy cố ho khan như một cách để tự đánh thức cơ thể.
Giữ nguyên tư thế: Khi bạn có cảm giác bị ai đó đè xuống, việc cố chống cự lại sẽ không hiệu quả. Thay vào đó, bạn nên thả lỏng và tự trấn tĩnh bản thân bằng cách tự nhủ rằng: “Mọi chuyện sẽ nhanh qua thôi”.
Phòng chống bóng đè
Bóng đè không phải là một dạng bệnh lý, không gây nguy hiểm cho cơ thể nên không cần điều trị bằng các loại thuốc tây y hoặc quá tin vào tâm linh mà làm theo những liệu pháp thiếu khoa học.
Tuy nhiên, bị bóng đè thường gây ám ảnh tâm lý và nếu tình trạng không được kiểm soát có thể khiến cơ thể rơi vào trạng thái suy nhược do thiếu ngủ, trầm cảm, âu lo.
Việc kiểm soát căng thẳng, giữ thói quen sinh hoạt tốt có thể làm giảm khả năng bị hiện tượng bóng đè khi ngủ trưa và khiến giấc ngủ ngon hơn.
Những việc bạn nên làm là:
Cải thiện môi trường ngủ yên tĩnh, dễ chịu, hạn chế ánh sáng bên ngoài. Duy trì nhiệt độ trong phòng điều hòa từ 26-28 độ. Nằm ngủ ở tư thế thoải mái, không nên nằm sấp hoặc gối quá cao.
– Mặc quần áo rộng rãi khi ngủ. Nếu ngủ trưa tại nơi làm việc nên nới lỏng trang phục, tháo bỏ thắt lưng, thả nịt ngực và đắp 1 chiếc chăn mỏng ngang người.
– Để điện thoại và các thiết bị điện tử ra xa người.
– Chỉ nên ngủ trưa từ 15-30 phút mỗi ngày giúp ổn định thần kinh và tốt cho sức khỏe. Không nên ngủ nướng giấc trưa với thời gian kéo dài hoặc ngủ sau 15 giờ chiều.
– Không nên ăn quá no trước khi ngủ hoặc sử dụng các chất kích thích có hại cho sức khỏe như cà phê, thuốc lá….
– Giảm tải công việc, sắp xếp cuộc sống một cách khoa học, giữ cho tinh thần thoải mái và tránh được hiện tượng bóng đè.
– Bị ban đêm thì trước khi đi ngủ kiếm nhọ nồi bôi vào gan bàn chân, hay lấy cành cây dâu tằm hoặc dao để dưới gối hoặc dưới giường. Niệm phật khi bị bóng đè cũng rất tốt.
– Khi ngủ không nên để tay đè lên ngực và một vài đồ vật như gối ôm, không vắt chéo hai chân. Hơn thế nữa phòng ngủ nên thoải mái và thoáng mát giúp chúng ta ngủ ngon hơn.
– Khi đi ngủ nên nằm nghiêng, hạn chế nằm ngửa sẽ ít bị bóng đè hơn. Nhiều người thần kinh yếu khi nằm ngửa rất hay bị nhưng sau khi tập nằm nghiên thì hiện tượng này dường như không còn.
– Bị khi ngủ thường do suy nghĩ căng thẳng, thức khuya thường xuyên. Vì vậy nên tập thể dục thường xuyên, để đầu óc thư giãn nhất có thể.
Hiện nay chưa có biện pháp chữa trị triệt để với bệnh này cho nên cách hạn chế tốt nhất là xây dựng một lối sống lành mạnh, ăn uống điều độ, tham gia các hoạt động giải trí, thể thao. Tránh căng thẳng và tạo thói quen đi ngủ đúng giờ để tránh rối loạn giấc ngủ, khi ngủ phải có tư thế nằm ngủ thoải mái làm cho toàn bộ cơ bắp giãn, đầu không vẹo lệch, quần áo phải rộng rãi, buồng ngủ thoáng khí. Ngoài ra, có thể trau dồi kiến thức để tăng khả năng thích nghi với cuộc sống, giảm đi các áp lực trong công việc.
Trong dân gian Việt Nam có lưu truyền cách trị bóng đè như sau: lấy con dao hay cái rựa để gần đầu giường (để dưới chiếu), những người bị đè liên tiếp nhiều ngày sau khi thực hiện cách này đã không bị bóng đè nữa, về mặt khoa học thì đây là liều thuốc tâm lý, nó tạo cảm giác an tâm hơn cho con người vì vậy sẽ có được giấc ngủ sâu hơn và không bị bóng đè nữa. Nếu thực hiện cách này thì nên báo với người thân/người ngủ chung biết để tránh hiểu lầm và chỉ cần sử dụng một con dao cùn (không có khả năng sát thương) cỡ nhỏ.
Như vậy qua bài viết này chắc hẳn các bạn đã biết thêm về hiện tượng này rồi phải không. Chúc các bạn vui vẻ!
